www.geluidsisolatiedokter.be
geluid en trillingen isoleren is mijn vak
productadvies
technische ondersteuning bij de selectie van de isolatoren
een ruim gamma trillingsisolatoren van topkwaliteit
levering uit voorraad
Als we praten over het lawaai van een warmtepomp of airco, is het cruciaal om het onderscheid te begrijpen tussen geluidsvermogen en geluidsdruk.
Als het gaat om akoestische normen is het belangrijk te kunnen berekenen hoeveel geluid er daadwerkelijk gemeten zal worden bij de perceelgrens of bij het raam van een slaapkamer.
Op deze pagina gaan we enkel in op ééngetalsaanduidingen.
Eengetalsaanduidingen geven geen spectrale informatie.
Een geluidsvermogen Lw of LwA zegt hoeveel een apparaat globaal (alle frequenties samengeteld) produceert uitgedruk in dB of dBA.
De Europese regels zeggen bijvoorbeeld hoeveel geluid een buitenunit in functie van het opgenomen elektrisch vermogen mag produceren. Voor de meeste buitenunits is dit een A-gewogen geluidsvermogen dat niet hoger mag zijn dan 65 dBA .
In de Belgische Akoestisch Normen staat bijvoorbeeld dat het door de buitenunit veroorzaakte geluid op de perceelgrens mag resulteren in een geluidsdruknivau dat niet hoger is dan 40 dBA .
Beide eisen zijn uitgedruk in een ééngetalsaanduiding.
Wanneer we bezig zijn met het al dan niet voldoen aan akoestisch eisen dan werken we met ééngetalsaanduidingen.
Zijn we echter bezig met het proberen oplossen van geluidsklachten dan gaat het vaak over dat vervelende gebrom of gesis dat veroorzaakt wordt door enkele frequenties die waarvan het geluidsniveau merkelijk hoger is dan die van de andere frequenties in het spectrum van de warmtepomp.
Waar de eerste afbeelding een globaal geluidsdrukniveau van 30 db laat zijn toont bovenstaande afbeelding een FFT (fast fourier transformation) van het spectrum tussen 20 en 500 Hz van een warmtepomp. We krijgen hier dus 480 geluidsdrukniveau's in plaats van 1 globaal niveau.
Als we de FFT bekijken dan zien we duidlijk dat er een grondtoon is van +/- 50 Hz en zijn harmonischen (de veelvouden van 50 Hz) die boven de rest van het spectrum uitspringen.
De tonanilteit van deze buitenunit gaat door veel mensen omschreven worden als een vervelend gebrom.
Als we dat vervelende geluid willen aanpakken dan moeten we specifieke oplossingenvoor die tonaliteit gaan uitwerken.
Decibels zijn inherent aan geluid en worden vaak gebruikt zonder duidelijk begrip van wat een decibel nu eigenlijk is.
Het concept decibel is soms lastig te begrijpen omdat de meeste mensen niet gewend zijn aan logaritmen en logaritmisch rekenen.
Voordat we dieper ingaan op geluidsvermogens en geluidsdruk, is het nuttig om wat basisinformatie te delen over decibels en hoe we er in de praktijk mee rekenen.
Om een volledig beeld te krijgen van geluidsniveaus veroorzaakt door buitenunits van warmtepompen en airco's, is het van belang om deze concepten goed te begrijpen voor een juiste interpretatie van metingen en technische fiches.
De decibel is vernoemd naar Alexander Graham Bell, de uitvinder van de telefoon.
1 Bell duidt aan dat er aan het geluidsvermogen aan het begin van de telefoonlijn met een factor 10 omhoog moest gaan om aan het einde van de telefoonlijk een waargenomen verdubbeling van de geluidssterkte te bekomen.
Om te vermijden dat er getallen met komma's zouden ontstaan werkt met met decibel. 1 decibel = 10 bell.
Om geluidsniveaus te meten en met elkaar te vergelijken werken we met de logaritmische eenheid decibel (dB). i
De dB is een logaritmische manier om een verhouding te beschrijven die gelijk is aan 10 x log(A/B).
Een decibelwaarde is altijd relatief ten opzichte van iets, met betrekking tot geluid kan de verhouding op zowel vermogen, druk of intensiteit slaan.
Het is niet altijd duidelijk als je ergens dB ziet staan of het nu om druk, intensiteit of vermogen gaat, soms moet je uit de context afleiden op welke vermogensverhouding het slaat.
Geluidsintensiteit of de hoeveelheid geluidsenergie die op een oppervlakte invalt is waar het uiteindelijk om draait maar toch spreken we er maar zelden over. Geluidsdruk is iets dat we vaker gebruiken omdat geluidsdruk in tegenstelling tot geluidsintensiteit gemakkelijk te meten is met een sonometer.
We kunnen geluidsdruk gemakkelijk omrekenen naar geluidsintensiteit.
In het vrije veld (buiten) is het geluidsdrukniveau gelijk aan het geluidsintensiteitsniveau.
Als we het geluidsdrukniveau willen kennen meten we eerst de drukvariatie die de geluidsgolf veroorzaak ten opzichte van de atmosferische druk (+/- 101300 Pascal).
De kleinste drukvariatie die onze oren kunnen waarnemen (bij 1000 Hz) is 2x10-6 of 0,000002 Pascal, dit noemen we de gehoordrempel. Bij 20 Pascal drukvariatie beginnen onze trommelvliezen pijn te doen, dit noemen we de pijndrempel. De verhouding tussen de gehoordrempel en de pijndrempel is een factor 1.000.000.
Uiteraard is de gehoordrempel en de pijndrempel bij iedere persoon een beetje anders maar we rekenen met bovenstaande waarden.
Als we vervolgens 10 keer het logaritme van de gemeten geluidsdruk² gedeeld door de referentiegeluidsdruk² nemen dan krijgen we 0 dB.
10 x log(0.000002²/0.000002²) = 20 log(1) = 0 dB
"20 dB is wat bijna alle mensen als superstil beshowuen . Het is een voorvoorkomende misvatting dat 0 dB gelijk staat aan stilte
0 dB is de menselijke gehoordrempel en beschrijft een geluidsdruk van 0,00002 Pascal (20 µPa) bij 1000 Hz.
Als stilte gelijk staat met 20 dB kunnen we dat vergelijken een het geluid van een zachte wind die de bladen van een boom doet ritselen.
Een geluidsdrukniveau van 20 dB verwijst naar een geluidsdruk van 0,0002 Pascal, wat 100 keer hoger is dan de referentiegeluidsdruk.
10 x log (0,000002/0,0002) = 10 log(100) = 20 dB"
Als we we een geluidsdruk van 20 Pascal meten en we nemen 10 keer het logaritme van de pijndrempel² gedeeld door de gehoordrempel² dan krijgen we 120 dB.
10 x log(20²/0.000002²) = 20 log(1000000) = 120 dB
0 dB | gehoordrempel |
10 dB | ademhaling |
20 dB | bladgeritsel |
30 dB | gefluister |
40 dB | koelkast |
50 dB | landschapskantoor |
60 dB | normaal gesprek op 1 m afstand |
70 dB | auto |
80 dB | vrachtwagen |
90 dB | schreeuwen |
100 dB | popconcert |
110 dB | kettingzaag |
120 dB | politiesirene |
Het is ook niet altijd duidelijk of het over gewogen of ongewogen decibels gaat.
De A-gewogen decibel wordt als dBA aangeduid. Maar soms moet je uit de context halen of het over een A-weging gaat of niet.
Als er in de grootheid A in het subscript staat (bijvoorbeeld LpA of LWA ) staat er gewoonlijk dB achter en niet dBA
BTW: BE0692.802.011
Copyright 2023 © Alle rechten voorbehouden
