geluid buitenunit warmtepomp & airco


contactgeluid

luchtgeluid

wetgeving

plan van aanpak om overlast te beperken

Hoewel warmtepompen aanzienlijke voordelen hebben op het gebied van energie-efficiëntie, overwegen mensen toch een andere oplossing omdat de buitenunits geluid veroorzaken.



De geluidsemissie van warmtepompen hangt af van de werking van hun componenten (compressor, ventilatoren, circulatiepompen) en de manier waarop ze geïnstalleerd zijn. Sommige eigenaars en hun buren ervaren dit geluid als storend. Geluidsproblemen bij warmtepompen worden vaak veroorzaakt door een laagfrequente tonale "brom".



Zowel de overheid als de warmtepompfabrikanten hechten steeds meer belang aan het geluid van de buitenunits.


  • Fabrikanten onderzoeken en implementeren oplossingen om de buitenunits stiller te maken
  • Overheden leggen geluidsnormen op



De betere warmtepompen worden steeds stiller en installateurs zijn zich steeds vaker bewust van het risico op geluidsoverlast.



Uitdagingen geluid buitenunit warmtepomp & airco.



Toch blijven uitdagingen zoals de subjectieve perceptie van geluid moeilijk in geluideisen vast te leggen. Een installatie die aan de geldende geluidseisen voldoet garandeert niet dat er geen klachten over geluidsoverlast gaan zijn. De meeste geluidsspecificaties voor warmtepompen en airco's zijn  alleen gebaseerd op A-gewogen ééngetalsaanduidingen en bevatten geen extra eisen met betrekking tot de tonale kenmerken die een veel voorkomende oorzaak van klachten is.


Om het geluidsoverlast en burenruzies te vermijden is een wat meer holistische benadering nodig die zowel technische, communicatieve als juridische aspecten omvat.



Mijn eigen ervaringen


Tijdens mijn zoektocht naar een warmtepomp voor onze in januari 2024 aangekochte woning merkte ik tot mijn verbazing dat er toch nog veel onduidelijkheid bestond over het geluid van de buitenunits.


Wij wilden alleen een buitenunit in de smalle tuin van onze rijwoning plaatsen als we 100% zeker waren dat de installatie aan de geldende eisen van de Belgsiche Akoestische Norm zou voldoen. Aangezien het terras van de buren vlak naast de perceelgrens ligt en ik met mijn warmtepomp wou koelen wou ik nog beter doen en beoogde ik een maximaal geluidsdrukniveau van 40 dBA in de tertsbanden waar tonaliteit zou kunnen voorkomen op de perceelgrens en de ramen van onze slaapkamer.


De technische specificaties van de verschillende warmtepompen waren vaak verwarrend en installateurs konden mijn vragen zelden beantwoorden. Zelfs voor iemand die dagelijks met geluid bezig is kan het lastig zijn om de informatie op technische fiches te beoordelen.


Ik heb deze pagina('s) geschreven in een oprechte poging om informatie te delen, hopelijk helpt dit anderen in een soortgelijke situatie.


Wijzelf hebben uiteindelijk voor een PVT-warmtepomp zonder buitenunit geopteerd.




Structuurgeluid/contactgeluid vs luchtgeluid


Structuurgeluid is in het Engels structure born noise en luchtgeluid is airborne noise. Hoe het geluid dat onze trommelvliezen bereikt ontstaat bepaalt met welk type geluid we te maken hebben.



Structuurgeluid


Structuurgeluid/contactgeluid ontstaat wanneer trillingen worden gegenereerd die zich door vaste materialen zoals muren, vloeren en buizen verplaatsen.


Bij een buitenunit van een warmtepomp of airconditioningseenheid op een plat dak kan contactgeluid optreden als gevolg van trillingen veroorzaakt door bewegende onderdelen zoals de compressor en ventilatoren.


Als deze trillingen  overgerdragen worden aan de structuur van het gebouw overgedragen kunnen ze in meerdere ruimte afstralen als geluid. Bij rijwoningen en HOB's kan geluid geluid ook bij de buren afstralen.


Als we de trillingen gaan isoleren door de buitenunit verend op te stellen dan lossen we tegen een beperkte kost de geluidsoverlast adequaat op.


Trillingen isoleren is mijn vak. Lees meer over de basics van trillingsisolatie van warmtepompen.


Wij adviseren vrijblijven de meest geschikte oplossingen voor trillingsproblemen.

 
 
 
 
 

Luchtgeluid buitenunit warmtepomp of airco


Bij luchtgeluid brengt de bron de omliggende luchtmoleculen aan het trillen. Dit geluid reist vervolgens doorheen de lucht.


In het geval van een buitenunit van een warmtepomp of airco kan luchtgeluid ontstaan door de luchtstroom gegenereerd door de ventilatoren en trillingsafstraling uit de behuizing.


Het geluiddrukniveau wordt uitgedrukt in decibel, er wordt vaak met decibels gegoocheld zonder eigenlijk goed te weten wat dat eigenlijk is. Meer info over de eenheid decibel.



De kenmerken van het luchtgeluid zijn:


  • Breedbandig midden- tot hoogfrequent geluid wordt meestal veroorzaak door de luchtstroom. Hoe groter de luchtstroom hoe meer geluid de buitenunit produceert.


  • Laagfrequent tonaal geluid, vaak omschreven als "gebrom". Tonaliteit in de lage frequenties zorgt voor het meeste overlast omdat onze ramen en deuren niet zo goed laagfrequent geluid tegenhouden en in een buitenomgeving draagt laagfrequent geluid verder omdat het minder onderhevig is aan geluidsabsorptie door de lucht. 



Het tonale geluid zit vaak in de terstband met middenfrequentie 100 Hz.



Luchtgeluid kun je in het geval van een buitenunit waarnemen in je tuin maar als het geluid tegen een gevel botst kan het ook binnenin de woning waargenomen worden.




Oplossingen moeten steeds spectraal bekeken worden



Meer info over het spectrum, spectrale kenmerken en tonaliteit via deze link.


Elke oplossing is frequentie-afhankelijk. Als je enkel het geluidsvermogen van de bron hebt in een ééngetalsaanduiding dan wordt het moeilijk om uit te rekenen wat de meest geschikte oplossing gaat zijn omdat we om de geluidsoverlast te beperken rekening moeten houden met tonaliteit.


De tonaliteit zit vaak in de tertsband met middenfrequentie 100 Hz.




Combinatie structuurgeluid/luctgeluid


Vaak gaat het om een combinatie van zowel luchtgeluid als contactgeluid.


Hoor je buiten niks speciaals maar binnen veel geluid dan heb je te maken met afstalend structuurgeluid, met enkele trillingsdempers lossen we dit probleem op.

Geluidvermogen van de buitenunit (Lw ) vs resulterende geluidsdruk (Lp) op een zekere afstand van de bron


Het geluidsvermogen is een absolute maat voor de totale akoestische energie die een geluidsbron afgeeft, ongeacht de omgeving of luisterlocatie. Wordt gemeten in een akoestisch laboratorium.


In tegenstelling hiermee wordt de geluidsdruk beïnvloed door verschillende factoren, waaronder het geluidsvermogen, de omgeving en de locatie van de luisteraar. Wordt gemeten op de locatie.


Geluidsvermogen is wat het apparaat produceert, het geluidsdukniveau is wat we daadwerkelijk horen. Daarom leggen de geluidswetgevingen maximale geluidsdruklimieten op bijvoorbeeld de perceelgrens op.

Meetbaar geluid versus perceptie van geluid


Er bestaan aanzienlijke verschillen tussen het daadwerkelijke, meetbare geluid en hoe geluidsoverlast wordt ervaren.

Vaak onderscheidt men tussen de objectieve geluidsmetingen en de psychologische aspecten ervan, die ook wel psycho-akoestiek genoemd worden.


Een boeiend voorval is het verhaal van een geluidstechnicus die een industriële klant aanraadde om een grotere, maar veel stillere koelmachine op het dak te installeren zonder deze meteen aan te sluiten. Na de installatie klaagden de omwonenden over lawaai, ondanks dat de koelmachine nog niet in werking was. Hieruit bleek dat de geluidsperceptie sterk beïnvloed werd door de visuele aanwezigheid van het apparaat.


Ondanks dat een installatie aan geluidsnormen voldoet, kunnen gebruikers of hun buren toch klachten indienen. Het is essentieel om te letten op de eigenschappen van storend geluid, omdat veel klachten specifiek gerelateerd zijn aan bepaalde brom- of fluitgeluiden. Door de toonhoogte van het geluid te analyseren, kunnen deze problemen aangepakt worden.


Als het geluidsvermogen van een buiteneenheid alleen als totaalniveau wordt weergegeven, is het onmogelijk om de toon te beoordelen. Het verkrijgen van geluidsvermogensniveaus per derde octaafband of nog per per frequentie (FFT) levert cruciale informatie op voor het beoordelen van de toonhoogte.


Ik heb bij verschillende installateurs gevraagd om bij hun leverancier te informeren of ik de niveaus per derde octaafband kon verkrijgen. Dit bleek echter niet zo eenvoudig te zijn.


Meer informatie over de spectrale analyse.



Regelgeving geluid warmtepomp



Lees meer over geluidseisen voor buitenunits via deze link.